ونتیلاتور چیست و دستگاه ونتیلاتور یا تهویه مکانیکی یا تهویه مصنوع چگونه کار می کند؟

شاید در این روزهای سخت کرونایی اسم دستگاه ونتیلاتور بیشتر به گوشتان خورده باشد. اما منظور از دستگاه ونتیلاتور یا تهویه مکانیکی یا تهویه مصنوعی چیست؟ به زبان ساده دستگاه ونتیلاتور (ventilator) به عنوان یک دستگاه معجزه گر سبب تنفس و ادامه حیات بیماران با مشکلات ریوی شده چراکه وظیفه این دستگاه کمک به تنفس و نجات بیمارانی است که به دلایل مختلف از انواع بیماری ها نمی توانند خود به خود و به راحتی تنفس کنند. این دستگاهِ تهویه مصنوعی، عمل تنفس در بیماران را بهبود می بخشد و در زنده ماندن آن ها نقش بسزایی دارد.

کار دستگاه ونتیلاتور ورود هوا با درصد اکسیژن بالا به داخل ریه ها و سپس خروج دی اکسید کربن از آن ها می باشد. ونتیلاتور در بیماران دچار ایست تنفسی یا بیمارانی که تنفس ارادی خود را از دست داده اند با جذب اکسیژن مورد نیاز بدن و دفع دی اکسید کربن از آن سبب ادامه حیات آن ها می گردد. از این دستگاه به صورت موقت یا دائم در بیماران با مشکلات تنفسی که قادر به تهویه هوا نیستند استفاده فراوان می شود. به عنوان مثال کاربرد این دستگاه تنفس مصنوعی به هنگام بیهوشی های ناشی از جراحی یا در بیماران با ضایعه نخاعی و نیز افرادی که ریه آن ها در اثر بیماری های مسری نظیر کرونا آسیب دیده و قادر به ادامه تنفس نیستند، بسیار به چشم می خورد.

ونتیلاتور چیست؟

انجام عمل تنفس که به صورت فرو بردن هوا به داخل شش ها یعنی عمل دم و سپس خارج کردن هوا یا دی اکسید کربن که به آن بازدم می گویند یکی از ارکان اساسی برای ادامه حیات است. هدف از عمل تنفس، رساندن اکسیژن به خون و سلول های بدن و خارج ساختن دی اکسید کربن حاصل از متابولیسم درون سلول ها است.

در صورتی که به هنگام بیماری تنفس برایتان سخت شود و نتوانید به تنهایی به عمل تنفس بپردازید پزشک معالج از یک دستگاه تهویه هوای مصنوعی به اسم ونتیلاتور استفاده می کند.

ونتیلاتور دستگاهی است که در کنار تخت بیمار قرار داده می شود و دارای لوله هایی است که به مجاری تنفسی بیمار متصل می گردد. سیستم دستگاه تنفس بدن به عنوان یکی از مهمترین ارگان های بدن محسوب می شود که وظیفه تأمین اکسیژن برای سلول ها و دفع دی اکسید کربن از آن ها را بر عهده دارد. دستگاه تنفسی از بخش هایی چون بینی، حنجره، نای و ریه ها تشکیل شده است و چنانچه هر کدام از این بخش ها دچار مشکل شوند در کیفیت تنفس فرد تأثیر نامطلوبی می گذارند.

در برخی از بیماری های ویروسی خطرناک نظیر کرونا، ریه ها عملکرد مناسب خود را از دست می دهد و توانایی انجام تنفس را برای فرد بسیار سخت می کند. در این حالت فرد برای ادامه حیات خود و تا رفع کامل بیماری و به دست آوردن سلامتی نیازمند استفاده از دستگاه ونتیلاتور می باشد.

دستگاه ونتیلاتور Ventilator چیست؟

دستگاه ونتیلاتور (Ventilator) یا دستگاه تنفس مصنوعی اغلب در بخش مراقبت های ویژه، در اورژانس و نیز در بخش بیهوشی بیمارستان ها استفاده می شود. هدف استفاده از دستگاه ونتیلاتور کمک به تنفس فرد ناتوان از تنفس خود به خودی است که در اثر جراحت یا بیماری دچار نقص در عمل تنفس شده است. در گذشته تصور می شد که این دستگاه ها تنها مختص مراکز درمانی است اما با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی در صنعت پزشکی امروزه شاهد استفاده از دستگاه های ونتیلاتور در منازل هستیم. به عنوان مثال بیمارانی که در اثر تصادفات دچار ضایعات نخاعی شده اند می توانند از این دستگاه تنفس مصنوعی در منزل هم استفاده کنند.

نحوه عملکرد و کار ونتیلاتور جگونه است؟

یک دستگاه ونتیلاتور به صورت مکانیکی اکسیژن را به بدن بیمار پمپاژ کرده و دی اکسید کربن را از بدن او خارج می سازد. عملکرد این دستگاه به این صورت است که اکسیژن از طریق لوله ای که در دهان یا بینی و یا در بخش گردن بیمار قرار داده شده عبور می کند و به طور مصنوعی سبب تنفس و زنده ماندن فرد می گردد. دستگاه ونتیلاتور با ایجاد یک فشـار مثبت، اکسیژن مورد نیاز را به داخل ریه ها فرستاده و سپس هوای بازدم را که شامل دی اکسید کربن است از ریه ها خارج می کند.

اصطلاحات پرکاربرد در زمینه ونتیلاتورها

بهتر است جهت شناخت بیشتر این دستگاه با تعدادی از اصطلاحات پرکاربرد در زمینه ونتیلاتورها آشنا شوید و این اصطلاحات عبارتند از:

نرخ تنفس (Rate of Breaths)

مقصود از نرخ تنفس، تعداد تنفس در دقیقه می باشد. به صورت طبیعی نرخ تنفس در افراد بزرگسال بین 12 تا 16 تنفس در دقیقه است که البته برای نوزادان این نرخ بیشتر می باشد.

حجم تنفس (Volume of Breaths)

حجم تنفس را با واحد میلی لیتر (ml) اندازه گیری می کنند که به آن حجم جاری (Tidal Volume) نیز گفته می شود. مقصود از حجم تنفس مقدار هوای ورودی به داخل ریه ها در طی عمل دم گفته می شود که این حجم در حالت طبیعی برای افراد بزرگسال حدود 500 میلی لیتر است.

قدرت انطباق ریه و مقاومت راه هوایی

دستگاه ونتیلاتور نیاز بیمار به اکسیژن را تشخیص داده و سپس بر اساس آن، عملیات دم را برای فرد آغاز می کند. مقصود از کمپلیانس ریوی یا انطباق تنفسی، قابلیت گسترده شدن شش ها و میزان توانایی آن برای افزایش حجم و دریافت حجم لازم از هوای واقعی تنفس شده است. به عبارتی دیگر انطباق و پاسخ شش ها به حرکت هوا درون سیستم تنفسی فرد است. مقاومت راه هوایی نیز به معنی مقدار مقاومتی است که هوا در هنگام گذر از راه های هوایی با آن روبرو می شود.

ونتیلاتور برای بیماران کرونا چه کاربردی دارد؟

ویروس کرونا از ویروس های بسیار خطرناک و مسری است که باعث ایجاد عفونت تنفسی به نام COVID-19 می شود. ویروس SARS-CoV-2 وارد مجاری تنفسی افراد می گردد و با حمله به سیستم تنفسی موجب اختلال درتنفس فرد می گردد. آمارها نشان می دهد که حدود 6 درصد از افرادی که به COVID-19 مبتلا می شوند شدت بیماریشان زیاد است و دچار آسیب های شدید ریوی می شوند و ممکن است از هر 4 نفر 1 نفر نیازمند استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی شود. متأسفانه در برخی از بیماران مبتلا به کرونا درصد بالایی از ریه ها صدمه می بیند و ادامه تنفس در بیمار با مشکل مواجه می شود که در صورت عدم استفاده از دستگاه ونتیلاتور زنده نخواهند ماند.

در این حالت استفاده از دستگاه ونتیلاتور به عنوان تنها راه نجات برای ادامه حیات این بیماران تلقی شده تا زمانیکه درمان های دارویی در آن ها جواب داده و با گذشت زمان ریه بیماران بهبود یابد. به طور معمول هنگامی که ریه ها هوا را به صورت دم و بازدم تنفس می کند، در واقع اکسیژن را به سلول ها رسانده و دی اکسید کربن را از آن ها دفع می کند که این کار مهمترین عامل برای زنده ماندن و ادامه حیات است. در بیماران مبتلا به COVID-19 که دچار التهاب مجاری تنفسی شده اند، ریه ها آسیب دیده و از مایعات حاصل از چرک و سلول های مرده پر می شود و سبب اختلال در عملکرد تنفس می گردد. محدودیت اکسیژن رسانی، خود منجر به آسیب به سایر ارگان ها نظیر مغز، قلب، کبد و کلیه ها شده که در صورت عدم مداخله درمانی منجر به مرگ بیمار می شود. در این بین ونتیلاتور با تقلید از تنفس طبیعی می تواند با اکسیژن رسانی به سلول ها و خروج دی اکسید کربن از آن ها سبب زنده ماندن فرد گردد.

کلام آخر

دستگاه ونتیلاتور یا دستگاه تهویه مکانیکی برای افرادی مناسب است که به طور موقت و یا دائمی از مشکلات تنفسی رنج می برند و نمی توانند به طور خود به خود تنفس کنند. توجه کنید که این دستگاه سبب درمان انواع بیماری های تنفسی نمی شود اما به عنوان یک دستگاه کمک کننده در زنده ماندن و ادامه حیات افرادی که قادر به تنفس خود به خود نیستند بسیار مؤثر است. ونتیلاتور کمک می کند تا زمان کامل شدن دوره درمان بیماران با مشکلات ریوی آن ها بتوانند با کیفیت مناسب به تنفس خود ادامه دهند. البته زمانی که پزشک تشخیص دهد که تنفس بیمار عادی شده، ونتیلاتور را از فرد جدا می سازد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که در برخی از بیماری ها همچون ضایعات نخاعی نیاز به استفاده دائمی از این دستگاه نجات بخش است.

بیوتی سنتر مرکز فروش آنلاین انواع تجهیزات پزشکی و تولید کننده اصلی انواع روپوش پزشکی و لباس بیمار در ایران می باشد که شما عزیزان می توانید برای خرید آنلاین انواع تجهیزات پزشکی خانگی، کپسول اکسیژن و انواع ماسک های پزشکی سفارش خود را از همین سایت ثبت و کالای خود را هر جای ایران که هستید دریافت نمایید.