یکی از سخت ترین کارها مراقبت از بیمارانی است که توانایی بلع خود را از داده اند که به آن ها بیماران گاواژی گفته می شود. وظایف پرستاری که مراقبت این بیماران را برعهده دارد شامل تغذیه صحیح از طریق گاواژ، پیشگیری از ایجاد زخم بستر در آن ها و جلوگیری از جمع شدن اخلاط در ریه بیماران می باشد. در این مقاله به معرفی سوند معده، مراحل گاواژ غذا و تزریق دارو از طریق سوند، کاربرد سوند معده در جراحی های شکم و عوارض استفاده از سوند معده می پردازیم.
سوند معده چیست؟
سوند معده چیست
در برخی مواقع بیمار به دلایلی چون جراحی، بی اشتهایی و اختلال در بلع نمی تواند از طریق دهان تغذیه شود؛ بنابراین تغذیه با لوله از جمله روش های کاربردی در این بیماران است. برای تغذیه به وسیله لوله گاواژ باید این لوله از طریق بینی وارد معده شود که تغذیه با آن به دو صورت بلند مدت و کوتاه مدت می باشد. سوند معده لوله ای تیوب مانند بلند و نازک از جنس قابل انعطاف و نرم است و برخی از بیمارانی که باید مدت طولانی از طریق گاواژ تغذیه شوند با لوله سوند از بیمارستان مرخص شده و در خانه تحت مراقبت قرار می گیرند.
کاربرد سوند معده چیست ؟
کاربرد سوند معده چیست
از کاربردهای مهم گذاشتن سوند معده کاهش اتساع شکم, تهوع, استفراغ و آسپیراسیون است؛ همچنین از سوند معده در اعمال جراحی شکمی و آناستوموزها به منظور تخلیه گاز و ترشحات گوارشی مورد استفاده قرار می گیرد.
بیمار کی به سوند معده نیاز پیدا می کند؟
بیمار کی به سوند معده نیاز پیدا می کند
زمانی که بیمار توانایی بلع غذا و دارو را از طریق دهانی نداشته باشد و دچار اختلال در بلع و بی اشتهایی شود و یا اینکه مورد عمل جراحی قرار گرفته و با دهان نمی تواند تغذیه شود باید از سونده معده برای تغذیه استفاده کند.
تجهیزات لازم جهت دادن مایعات از طریق سوند معده
تجهیزات لازم جهت دادن مایعات از طریق سوند معده
برای اینکه مایعات از طریق سوند به معده بیمار وارد شود نیاز به تجهیزاتی مانند سرنگ گاواژ، ظرف حاوی غذای رقیق شده مناسب و ظرف مدرج می باشد.
نحوه گاواژ مواد غذایی با سوند معده
نحوه گاواژ مواد غذایی با سوند معده
در ابتدای شروع گاواژ باید فردی که کار گاواژ مواد غذایی را برعهده دارد دست های خود را به خوبی بشوید. سپس برای اطمینان حاصل کردن از محل صحیح سوند در معده باید سرنگ را به انتهای سوند معده متصل کرد و پیستون سرنگ به سمت خارج کشیده شود. در صورتی که مایع زرد یا سبز که محتویات معده است مشاهده گردید می توان از اتصال درست لوله به معده مطمئن شد؛ به این کار لاواژ می گویند. اگر با لاواژ کردن از محل صحیح سوند به معده نتوان مطمئن شد باید 20 سی سی هوا داخل سرنگ کرده و وارد لوله معده نمود. همچنین می توان یک دست را روی معده گذاشت و ورود هوا به داخل معده را بررسی کرد که از جاگیری درست سوند در معده نیز می توان اطمینان حاصل کرد.
در زمان لاواژ اگر از معده بیمار بیشتر از 150 سی سی مایع خارج شود نیازی به دادن وعده جدید غذایی نیست. در این شرایط باید دوباره محتویات به داخل معده برگردانده شوند و بعد از گذشت چند ساعت مجدد باید معده از نظر محتویات بررسی گردد. دقت کنید چنانچه با لاواژ نتوانستید ورود هوا به معده را متوجه شوید یا قادر به دیدن محتویات معده نبودید امکان جابجا شدن لوله وجود دارد و باید پزشک و پرستار را مطلع کنید.
مراحل انجام گاواژ مواد غذایی با سوند
مراحل انجام گاواژ مواد غذایی
برای انجام مراحل گاواژ غذا به بیمار باید چندین مرحله را به ترتیب زیر طی کرد.
- برای اینکه دمای غذا به دمای محیط برسد باید حداقل ۴۵ دقیقه در محیط بیرون قرار داده شود.
- بیمار در زمان گاواژ باید در حالت نشسته یا نیمه نشسته باشد؛ بنابراین قبل از شروع گاواژ بیمار را در حالت مورد نظر قرار دهید.
- مراحل لاواژ یا قرار دادن سرنگ در انتهای سوند معده را انجام دهید.
- مقدار مشخصی از مواد غذایی را گاواژ نمایید و مایع را به داخل سرنگ گاواژ بریزید. صبر کنید تا مایع به کمک نیروی جاذبه به وارد شود. باید مانع وارد شدن هوا به معده شد.
- بعد از تمام شدن گاواژ باید لوله را با ۳۰ سی سی آب بشویید.
- در مرحله بعد برای جلوگیری از خروج مواد غذایی از لوله باید کلمپ یا گیره سوند بسته شود.
- بعد از گاواژ باید سرنگ شسته شود و برای مرحله بعد آماده شود.
نکته مهم :بعد از تمام شدن گاواژ باید بیمار نیم ساعت تا یک ساعت به حالت نیمه نشسته یا نشسته باقی بماند؛ زیرا از احتمال ورد مواد غذایی به داخل ریه (ریسک آسپیراسیون) و عفونت ریه (پنومونی) جلوگیری می کند.
نحوه تزریق دارو از طریق سوند معده
نحوه تزریق دارو از طریق سوند معده
در برخی مواقع دارو نیز باید از طریق سوند وارد معده بیمار شود که داروهایی که به شکل مایع هستند براحتی با سوند به معده تزریق می شوند. برای اینکه بتوانید قرص ها را با سوند وارد معده کنید باید آن ها به طور کامل خرد و پودر شوند.
مراحل تزریق دارو از طریق سوند معده
مراحل تزریق دارو از طریق سوند معده
برای تزریق دارو با سوند به معده باید مراحل زیر را به ترتیب انجام داد.
- در این مرحله براساس آنچه در قسمت نحوه گاواژ مواد غذایی پیرامون اطمینان از محل صحیح لوله گفته شد باید محل صحیح لوله بررسی گردد.
- قبل از اینکه دارو را وارد لوله کنید باید آن را با 30 سی سی آب بشویید.
- اگر دارو به شکل قرص است باید کاملا آن ها پودر کنید و در آب گرم حل نمایید تا تمام ذرات آن از بین برود تا باعث انسداد لوله نگردد.
- مایع حاصل حل کردن دارو در آب را به داخل سرنگ بکشید و آن را به انتهای سوند معده وصل کنید و در نهایت محلول را وارد لوله نمایید.
نکته مهم: در مورد نحوه دادن دارو از پزشک سوال کنید که باید دارو به همراه غذا یا با معده خالی به بیمار داده شود.
استفاده از سوند معده پس از شستشوی معده
استفاده از سوند معده پس از شستشوی معده
شستشوی معده با اهداف مختلفی مانند کنترل خونریزی معده و روده، خارج کردن ترشحات تحریک کننده و جلوگیری از تهوع و استفراغ، پی بردن به محل خونریزی و سرعت خونریزی و خارج کردن لخته های خون از داخل معده انجام می شود. در این مواقع با استفاده از روش گاستروستومی سوراخی را در معده ایجاد می کنند تا از آن طریق مواد غذایی و مایعات وارد معده شوند. استفاده از سوند معده روشی مفید برای تغذیه بیمار بعد از شستشوی معده است. این روش در مقایسه با روش اتصال سوند از طریق بینی به معده بهتر بوده و عوارض کمتری داشته، بیمار می تواند آن را تحمل کند و مراقبت از بیمار با این روش در منزل آسان تر می باشد.
کاربرد سوند معده در جراحی های شکم
کاربرد سوند معده در جراحی های شکم
در جراحی های شکمی و آناستونوزها به منظور خارج کردن ترشحات گوارشی و گازها از سوند معده استفاده می شود. استفاده از سوند معده مگر در موارد خیلی ضروری، مفید نیست و می تواند باعث ایجاد عوارض و مشکلاتی برای بیمار شود. برای سوند گذاری سه روش گاسترواستومی زیر پوستی یا (PEG) از طریق پوست، روش لاپاراسکوپی و عمل جراحی باز وجود دارد و مدت زمان انجام این روش ها حدود 30 تا 40 دقیقه است.
رایج ترین روش سوند گذاری، گاسترواستومی است که برای انجام آن نیاز به آندوسکوپ که شامل یک لوله ی باریک و قابل انعطاف به همراه یک دوربین و نور کوچک است، می باشد. در این روش لوله از طریق دهان وارد معده می شود و در پیدا کردن محل مناسب سوند کاربرد دارد.
در روش لاپاراسکوپی در شکم چندین برش ایجاد شده و یک تلسکوپ ریز در محل قرار داده می شود تا پزشک بتواند معده و اطراف آن را مشاهده کند.
یک روش خوب برای قرار دادن لوله گاسترواستومی، عمل جراحی باز است و در صورتی که آناتومی بیمار امکان استفاده از روش زیر پوستی را نداشته باشد، به کار می رود.
عوارض سوند معده چیست؟
عوارض سوند معده چیست؟
سوند معده یک وسیله خارجی است که از بیرون وارد معده بیمار می شود بنابراین می توان بیمار را دچار عوارضی مانند درد، مشکلات تنفسی، ترومای بینی و مشکلات مشابه کند. بیماران زیادی هنگام استفاده از سوند احساس خوبی ندارند به همین دلیل باید پزشک با نهایت دقت و در صورت لزوم استفاده از سوند معده را تجویز نماید. اگر بیمار برای مدت طولانی مجبور به استفاده از سوند معده شود ممکن است در بینی او زخم هایی ایجاد شود.
امیدواریم از مطالعه مقالعه سوند معده چیست و نحوه گاواژ مواد غذایی و دارو، کاربرد سوند و عوارض در سایت بیوتی سنتر استفاده لازم را برده باشید، همچنین شما عزیزان می توانید برای خرید انواع تجهیزات پزشکی اعم از انواع روپوش پزشکی ، انواع رول ملحفه یکبار مصرف و دستکش پزشکی از طریق همین سایت بیوتی سنتر سفارشات خود را تکمیل فرمایید.