نوروفیدبک (که نورو-بیوفیدبک نیز نامیده می شود)، اصطلاحی است که توصیفگر فرآیندی است که در طی آن، فرد بازخوردی از عملکرد مغز خود را بدست می آورد. با استفاده از این بازخورد، فرد می تواند تغییراتی ایجاد کند و عملکرد مغز خود را بهبود بخشد. معمولاً، تغییرات در عملکرد به وسیله فعالیت الکتریکی مغز یا امواج مغزی اندازه گیری می شود. مغز از طریق تکانه های الکتریکی و واکنش های شیمیایی ارتباط برقرار می کند. اکثر دستگاه نوروفیدبک تغییرات فرکانس های الکتریکی را ردیابی می کنند.
برای اینکه مصرف کننده آگاهی باشید، لازم است بدانید که نوروفیدبک اصطلاحی است که به طور گسترده در صنعت آموزش مغز (brain training industry) استفاده می شود. بعضی از شرکتها از فناوری خود با عنوان “نوروفیدبک” یاد می کنند، در حالی که فناوری آنها، نه تنها اطلاعات مربوط به فعالیت مغز را جمع نمی کند بلکه فیدبک یا بازخوردی در مورد نحوه عملکرد آن نیز ارائه نمی دهد.
مثل بیوفیدبک که بازخورد از مغز را به طور غیرمستقیم و از طریق ضربان قلب و درجه حرارت پوست فراهم می کند، نوروفیدبک نیز فرآیند جمع آوری ارتباطات الکتریکی مغز را از طریق برخی دستگاه های جمع آوری اطلاعات انجام می دهد. این دستگاهها معمولاً متشکل از حسگرهای EEG هستند و لیدهایی که به پوست سر متصل می شوند. پس از اینکه برونداد الکتریکی اندازه گیری شد، داده ها به یک آمپلی فایر فرستاده می شوند و ولتاژ به صورت مقادیر عددی نشان داده می شود. سپس این اعداد توسط یک نرم افزار پیچیده خوانده می شوند تا تغییرات موجود در فعالیت مغز شناسایی شوند. براساس طراحی نرم افزار خاص هر دستگاه، از این داده ها برای فراهم کردن بازخورد از طریق نشانه های شنیداری یا دیداری، یا هر دو استفاده می شود.
با توجه به نوع سیستم، از بازخورد استفاده می شود تا شرایط مغز را طوری تنظیم کند که امواج مغزی ناسازگار یا ناهنجار به حالتی سازگار تغییر کنند، یا اینکه تواناییهای ارگانیک مغز برای متعادل کردن خود را جهت دهی شود. در ادامه نگاهی خواهیم داشت به ویژگی‌های دستگاه نوروفیدبک، و بررسی خواهیم کرد که دستگاه نوروفیدبک چیست.
یک سیستم نوروفیدبک واقعی چیست؟ (مشخصات دستگاه نوروفیدبک)
یک سیستم نوروفیدبک واقعی چیست؟
یک دستگاه نوروفیدبک واقعی باید شامل موارد زیر باشد:
- اندازه گیری فعالیت مغز، معمولاً از طریق فرکانس
- یک برنامه نرم افزاری که فعالیت مغز را بخواند و تفسیر کند
- سیستمی از بازخورد برای هشدار دادن به فرد در مورد فعالیت مغزش
- یک دستگاه، دستگاه نوروفیدبک نیست اگر:
- فعالیت الکتریکی مغز را اندازه گیری نکند
- هیچ نرم افزاری برای تفسیر داده ها به صورت زمان-واقعی وجود نداشته باشد
- این دستگاه بازخوردی از فعالیت فراهم نکند.
بهترین نوروفیدبک چیست؟
بهترین نوروفیدبک چیست؟
همانطور که در پیش‌تر ذکر شد، اگر می خواهید تمرین نوروفیدبک را در خانه انجام دهید بهترین سیستم، سیستمی است که کاملاً خودکار باشد و از جدیدترین پیشرفتهای تکنولوژیکی استفاده کند.
هنگامی که دستگاه های نوروفیدبک برای اولین بار ساخته شدند، رایانه های شخصی سرعت کافی برای کار با سرعت مغز انسان را نداشتند. در نتیجه لازم بود واسطه ای بین خروجی مغز و بازخورد وجود داشته باشد.
این طرح اولین نسل نوروفیدبک است که در آن مربی الگوهای موج مغزی فرد را خوانده و ارزیابی می کند که کدام امواج ناسازگار هستند و علائمی را ایجاد کرده اند. سپس مربی، پروتکل هایی را برای جابجایی و مهاجرت مغز برای تنظیم مجددش به امواج مغزی سازگار، تنظیم می کند.
پروتکل نوروفیدبک
پروتکل نوروفیدبک
نسل اول که “پروتکل نوروفیدبک” نام دارد، فقط دارای این قابلیت است که در مطب استفاده شود. یک مربی متخصص، از نگاشت مغز برای تعیین اهداف تنظیم فرکانس های مغز در طول جلسات تمرین استفاده می کند. سپس مربی، به طور دوره ای، نتایج را ارزیابی می کند تا ببیند آیا لازم است در تغییراتی در اهداف ایجاد شود یا نه. مربی ممکن است از نقشه های مغزی اضافی یا از گزارشهای و گفته ای خود فرد استفاده کند تا بفهمد باید چه چیزهایی را هدف قرار دهد. همچنین، اگر بیمار اظهار ناراحتی کند یا اینکه تغییرات ناخواسته ای را تجربه کند (مثلا اینکه احساس لرزش بیش از حدی داشته باشد)، ممکن است ایجاد تغییراتی در اهداف مورد نیاز باشند.
از میان سیستم های مبتنی بر پروتکل ، یک سیستم به نام BrainPaint وجود دارد که امکان تمرین در منزل را فراهم می کند، اما برای حصول اطمینان از درست بودن اهداف، به نظارت توسط یک مربی از راه دور، نیاز است.
علاوه بر محدودیت های که در فن آوری وجود دارند و به محدودیت در طراحی منجر می شوند، سیستم های پروتکل (یا همان سیستمهای خطی)، نسبت به سیستمهای جدید که کاملا خودکار و مبتنی بر یک طراحی غیر خطی هستند، بر اساس یک نظریه نسبتا متفاوت در مورد سلامت مغز کار می کنند.
نظریه قدیمیتر سلامت مغز بر این اعتقاد بود که فرد به متخصص نیاز دارد تا تصمیم بگیرد که در امواج مغزی باید چه تغییراتی داده شود تا سَمپتومها از بین بروند. این فرایند برای جذب و مهاجرت بود ، نوعی شرطی سازی، و از طریق آن “برافروختن” مغز امواج مغزی را تغییر می داد تا نشان داده شود که مغز “طبیعی” باید چگونه باشد.
محدودیت ها نتیجه این واقعیت هستند که یک مدل خطی برای یک سیستم غیر خطی (مغز) در نظر گرفته است. اگرچه این مدل مفید است، اما یک مربی باید دائماً به بازنشانی و اصلاح بازخورد برای مغز کارآموز بپردازد تا همچنان شاهد تغییرات مثبت باشد و از آموزش بیش از حد جلوگیری شود.
اکثر دستگاه های آموزش مغز سیستم های نوروفیدبک پروتکل نسل اول هستند، و از آنجا که باید فیدبکها به طور مداوم ارزیابی شوند و پروتکل ها مجددا تنظیم شوند، این سیستم ها فقط در مطب استفاده می شوند و برای استفاده در منزل مناسب نیستند.
نوروفیدبک دینامیکی یا غیرخطی
نوروفیدبک دینامیکی یا غیرخطی
آخرین نسل نوروفیدبک که Dynamical neurofeedback نام دارد، به دلیل پیشرفتهای حاصل در فناوری سخت افزار، شاهد تغییرات زیادی در طراحی بود. در این نسل نوروفیدبک، واسطه یا مربی حذف شد زیرا سرعت قدرت محاسبه توسط کامپیوتر با سرعت مغز برابری می کرد، بنابراین، فراهم کردن بازخورد یا فیدبک به صورت زمان-واقعی میسر بود.
به روزرسانی طراحی دستگاه در هنگام آموزش مغز یک امر اساسی و مهم است، زیرا رشته سلامت مغز همیشه در حال تغییر و اصلاح شدن است. همچنان که اطلاعات جدید در مورد نحوه عملکرد مغز و مهمتر از همه، چگونگی بهبود مغز از طریق فرآیند پلاستیک عصبی ظهور می یابد، فناوری نوروفیدبک نیز باید تغییر کند.
نسل دوم نوروفیدبک دارای یک نرم افزار داخلی است که با استفاده از ریاضیات دینامیکی و غیرخطی، به طور زمان-واقعی با مغز ارتباط برقرار می کند. این سیستم کاملاً خودکار است و مربی متخصص را حذف کرده و یک متخصص واقعی را که همان مغز فرد است، جایگزین آن کرده است.
در حال حاضر، تنها سیستم کاملاً خودکار، سیستم NeurOptimal است که توسط شرکت Zengar ساخته شده است. این سیستم در سال 2010 به طور کامل خودکار شد و در سال 2018، FDA اذعان کرد که افراد می توانند از این سیستم، بدون نظارت یک شخص متخصص استفاده کنند.
سیستم NeurOptimal دستگاهی است که هم می تواند برای جلسات در مطب و هم به عنوان سیستمی اجاره‌ای در منزل مورد استفاده قرار بگیرد زیرا کار با آن بسیار آسان است و مشتریان می توانند جلسات نوروفیدبک ایمن و موثری را برای خود و اعضای خانواده‌شان داشته باشند.
از آنجا که این فناوری نقشه مغز را به صورت یک هزارم ثانیه به یک هزارم ثانیه ایجاد می کند، می تواند به خوبی مشخص کند که چه چیزی باید بهینه شود، و هر شخصی که آموزش می دهد می تواند بازخورد دقیقی از مغز خود را دریافت کند. هر جلسه، منحصرا علائم مغزی فرد و همچنین تغییرات مورد نیاز او در همان جلسه نشان داده خواهند شد.
سخن آخر
نوروفیدبک چیست؟
نوروفیدبک نوعی بیوفیدبک است که با اندازه گیری امواج مغزی و فراهم کردن سیگنال بازخورد، به فرد آموزش می دهد که چگونه می تواند بر عملکرد مغز خود کنترل داشته باشد. نسل اول دستگاههای نوروفیدبک دارای طراحی خطی بودند و هنگام استفاده از آنها، شخص به کمک یک فرد متخصص نیاز داشت. نسل دوم اما، دارای طراحی غیرخطی است و به دلیل یکسان بودن سرعت فیدبک با سرعت عملکرد مغز، فرد نی تواند اطلاعات مورد نیاز را به طور زمان-واقعی به دست بیاورد و نیازی به کمک یک فرد متخصص نیست.
بیوتی سنتر مرکز تولید و فروش آنلاین انواع تجهیزات پزشکی همچون انواع دستکش پزشکی ، لباس پزشکی و رول ملحفه در ایران می باشد.