شاید تابهحال دستگاه پالس اکسیمتر را دیده باشید، اما اسم آن به گوشتان نخورده باشد. اگر به بیماری ریوی یا قلبی مبتلا هستید، میتوانید به شکلی ساده در خانه از این دستگاه برای نظارت بر وضعیت و عملکرد ضربان قلب و اکسیژنرسانی بدن، استفاده کنید. پالس اکسیمتری یک روش غیرتهاجمی و بدون درد است که میزان اشباع اکسیژن خون یا به عبارتی میزان مولکولهای هموگلوبین ترکیب شده با اکسیژن را اندازهگیری میکند.
به طور نرمال میزان ترکیب اکسیژن با هموگلوبین خون در حدود 95 تا 97 درصد است. درحالیکه این میزان برای افراد بیمار کمتر است. بهعنوانمثال فرد مبتلا به بیماری کرونا که علایم تنگی نفس و سرفه دارد، درصد اشباع اکسیژن او 93% و یا پایینتر از این میزان است.
هموگلوبین در انتقال گازهای تنفسی نظیر اکسیژن و دیاکسیدکربن نقش اساسی دارد. سلولهای بدن برای زنده ماندن و ادامه حیات نیازمند اکسیژن هستند. در صورت نرسیدن اکسیژن به بدن، فرد دچار خفگی شده و میمیرد. پس از همینجا میتوان نقش بسیار مهم دستگاه پالس اکسیمتر را فهمید. علاوه بر این، دستگاه پالس اکسیمتر میتواند بهسرعت، جزئیترین تغییرات در میزان انتقال اکسیژن حتی به اندامهای دورتر از قلب، از جمله پاها و بازوها را تشخیص دهد.
این دستگاه سودمند، تعداد ضربان قلب را نیز به شما نشان میدهد. با استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر میتوانید به طور همزمان میزان ضربان قلب، نبض و اکسیژنرسانی را در مدتزمان کوتاهی اندازهگیری کرده و از احتمال وقوع عواقب خطرناک ناشی از نرسیدن اکسیژن به سلولهای بدن پیشگیری کنید.
دستگاه پالس اکسیمتر چیست؟
برخی از پزشکان به بیماران خود با مشکلاتی نظیر ناراحتیهای قلبی، استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر را توصیه میکنند. بیماریها و نارسایی های قلبی جزء عارضههایی هستند که باید بهطورجدی پیگیری شوند. دستگاه پالس اکسیمتر بهعنوان یک راهکار مطمئن برای آگاهی از تعداد منظم ضربان قلب و نبض و میزان اکسیژن رسانی در سلولها به شمار میرود.
همین دستگاه کوچک با کارکردی بسیار ساده میتواند بیماران قلبی را از انواع سکتههای ناگهانی نجات دهد.
پالس اکسیمتر وسیلهای کوچک و گیره مانند است که به یک قسمت از بدن مانند انگشتان دستوپا یا لاله گوش متصل میشود. معمولاً آن را روی انگشت قرار میدهند. این دستگاه کاربردی، اغلب در مواردی همچون مراقبتهای ویژه در اورژانس بیمارستانها برای تعیین وضعیت لحظهای بیماران استفاده میشود. برخی از پزشکان، مانند متخصصان ریه هم برای اندازهگیری میزان اکسیژنرسانی، در مطب برای بیمارانشان از این وسیله استفاده کنند.
پالس اکسیمتر روشی بدون درد و قابلاعتماد برای پزشکان جهت اندازهگیری سطح اکسیژن خون فرد است. هنگام تنفس، اکسیژن وارد ریهها شده، سپس از غشای نازک ریه عبور کرده و وارد جریان خون میشود و درنهایت توسط گلبولهای قرمز خون بهتمامی اندامهای بدن ارسال میشود. این دستگاه با استفاده از انکسار نور مادونقرمز میزان اتصال اکسیژن به گلبولهای قرمز خون را بهراحتی و در کمترین زمان اندازهگیری میکند.
حتما مشاهده کنید : بهترین مارک پالس اکسیمتر انگشتی کدام برند می باشد؟
انواع دستگاه پالس اکسیمتر
هدف از استفاده دستگاه پالس اکسیمتر، بررسی کارایی قلب برای پمپاژ اکسیژن و خون درون سلولها است. بر اساس عملکرد دستگاه پالس اکسیمتر میتوان آن را به سه شکل پیدا کرد که به طور مختصر عبارت است از:
-
دستگاه پالس اکسیمتر انگشتی
این شکل از دستگاه پالس اکسیمتر را شما زیاد دیدهاید. استفاده از آن بسیار آسان بوده و شبیه به گیرهای است که انگشت خود را در میان آن قرار دادهاید. از این شکل دستگاه، در قسمت تریاژ اورژانس بیمارستانها برای بیماران استفاده میکنند. حتی در منزل هم میتوان از آن استفاده کرد.
-
دستگاه پالس اکسیمتر ثابت
همان گونه که از نام این شکل دستگاه مشخص است، این وسیله به طور ثابت در اتاقهای احیای بیمارستانها و یا بخشهای بستری بیماران استفاده میشود.
-
دستگاه پالس اکسیمتر جنینی
تشخیص سلامت یک کودک از جهت اکسیژنرسانی به سلولها، با استفاده از این دستگاه بسیار آسان است.
کارایی دستگاه پالس اکسیمتر چیست ؟
قلب را میتوان مهمترین عضله بدن دانست که با کوچکترین نقص در عملکرد کار خود، فرد دچار عوارض نگرانکننده میشود که ممکن است حتی وی را به سمت مرگ سوق دهد. افرادی که دچار انواع ناراحتیهای قلبی هستند با دقت در مراقبتهای روزانه و چک آپ توسط دستگاههای پیشرفته و ارزان، نظیر دستگاه پالس اکسیمتر میتوانند در کمترین زمان ممکن و قبل از وقوع هرگونه آسیب جدی، از نارسایی اکسیژنرسانی و ضربان نامنظم قلب خودآگاه شده و سریعاً برای ادامه درمان به پزشک مراجعه کنند.
بیمارانی که به طور معمول از این دستگاه استفاده میکنند عبارتاند از:
- بیماران انسدادی مزمن ریوی (COPD)
- بیماران مبتلا به آسم
- بیماران مبتلا به ذاتالریه
- افراد دچار بیماری کمخونی
- مبتلایان به سرطان ریه
- افراد با نقص مادرزادی قلبی
- بیماران نارسایی قلبی یا حمله قلبی
از این وسیله همچنین میتوان در دورههای زمانی معینی از مصرف دارو؛ برای ارزیابی میزان عملکرد یک داروی جدید روی فرد مبتلا به ناراحتی ریه استفاده کرد. در بیماران دچار بیماری آپنه خواب استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر کمک بسیار زیادی به پزشک در تشخیص بیماری میکند. افرادی که به دنبال درمان با اکسیژن درمانی هستند با استفاده از این دستگاه بهراحتی میتوانند عملکرد اکسیژنرسانی به بدن خود را پیگیری کنند. حتی در ورزشکاران جهت ارزیابی تحمل بدنی آنها به هنگام تمرینات ورزشی سنگین؛ از این دستگاه استفاده میشود.
سطح اشباع اکسیژن برای اکثر افراد سالم در حدود 95 درصد، طبیعی تلقی میشود. سطح 92 درصد نشاندهنده هیپوکسمی احتمالی یا کمبود اکسیژن رسیده به بافتهای بدن است. افرادی که دچار اختلال در اکسیژنرسانی هستند در بلندمدت آسیبهای عمدهای بر سلولهای بدن خواهند داشت. به همین علت توجه به این موضوع و درمان این شکل از بیماریها اهمیت فراوانی دارد.
در صورت تشخیص پزشک مبنیبر استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر، حتماً به فرد گفته میشود که هرچند وقت یکبار اقدام به اندازهگیری سطح اکسیژن خون و تعداد ضربان قلب کند. در صورت لزوم پزشک بعد از مشاهده نتایج اندازهگیری اکسیژن خون، درمان لازم را بهصورت دارو و یا استفاده از دستگاه اکسیژنرسانی آغاز میکند. پس بالا یا پایین بودن سطح اکسیژن خون خود را تنها با پزشک معالجتان در میان بگذارید و از هرگونه خوددرمانی بپرهیزید.
حتما مشاهده کنید : اعداد روی پالس اکسیمتر چیست؟ + خطاهای دستگاه
نحوه کارکردن دستگاه پالس اکسیمتر
دستگاه، میزان سطح اکسیژن محلول در خون و نیز میزان ضربان قلب را سریعاً محاسبه کرده و نشان میدهد. مانیتورینگ بیمار توسط دستگاه پالس اکسیمتر بهوسیله پزشک امری متداول است. امروزه انواع کوچک از این دستگاه وارد بازار شده و در اختیار بیماران قرار گرفته تا بهعنوان یک پزشک همراه در جیب بیماران در مواقعی که بیمار خود را تحتفشار احساس میکند، بهراحتی استفاده شود. این دستگاه کوچک میتواند از بروز سکته در فرد جلوگیری کرده و قبل از به خطر افتادن جان او با دادن آلارمهای لازم در نمایش تعداد ضربان قلب و اکسیژن خون او سبب نجات وی شود؛ چراکه بیمار پس از مشاهده نتایج میتواند خود را سریعاً به بیمارستان و یا پزشک برساند.
توجه کنید قبل از استفاده از دستگاه برای انگشت خود کمی آن را ماساژ دهید تا انگشتتان گرم شود و دستگاه بهتر عمل کند. در ضمن ناخن مصنوعی، لاک و رنگ حنا و غیره میتواند از کیفیت تشخیص در دستگاه بکاهد. پالس اکسیمتر بهصورت یک وسیله کوچک گیره مانند روی انگشت، لاله گوش یا انگشتان پا قرار میگیرد. پرتوهای کوچک نوری از خون درون سلولهای انگشت عبور کرده و میزان اکسیژن بدن را اندازهگیری میکند. این آزمایش، یک روش بسیار ساده و بدون درد است که در تعیین ضربان قلب و اکسیژن خون کارآمد است؛ بنابراین پالس اکسیمتر میتواند میزان اشباع اکسیژن، همراه با ضربان قلب را در زمانی کوتاه اندازهگیری کند.
مراحل کار با پالس اکسیمتر
پالس اکسیمتر ممکن است در دو حالت بستری یا سرپایی برای بیمار استفاده شود. در بعضی موارد، پزشک ممکن است توصیه کند که شما یک پالس اکسیمتر برای استفاده در منزل داشته باشید. این دستگاه شبیه گیره است که روی انگشت دستوپا یا لاله گوش شما قرار میگیرد. ممکن است مقدار کمی فشار را روی انگشت خود احساس کنید، اما هیچ دردی وجود ندارد. در بعضی موارد بهخصوص در بیمارستانها، ممکن است یک کاوشگر کوچک همراه با چسبی روی انگشت یا پیشانی شما قرار گیرد.
دقت کنید اگر قرار باشد دستگاه به انگشت متصل شود، حتماً از شما میخواهند که لاک ناخن خود را پاک کنید. پس از مشخصشدن نتیجه بر روی صفحه دستگاه، آن را از انگشت دست جدا سازید. پالس اکسیمتر، یک آزمایش نسبتاً دقیق است. این امر بهویژه هنگام استفاده از برندهای معروف این دستگاه که در بیشتر مطبهای پزشکی یا بیمارستان وجود دارد، کاملاً صادق است.
گفته میشود، دستگاه به طور مداوم نتایج را با اختلاف 2 درصدی از آنچه واقعیت است، ارائه میدهد. بهعنوانمثال اگر میزان دستگاه 92 درصد را نشان دهد، میزان اشباع اکسیژن واقعی ممکن است از 90 تا 94 درصد باشد. بااینحال، کیفیت دستگاه بر شکل موج ارسالی بیتأثیر نیست. عواملی مانند حرکت فرد، دما یا لاک ناخن میتوانند از دقت عملکرد دستگاه بکاهد.
حتما مشاهده کنید : راهنمای خرید پالس اکسیمتر
قیمت و خرید دستگاه پالس اکسیمتر
دستگاه پالس اکسیمتر در انواع برندهای ایرانی و خارجی در بازار به فروش میرود. هدف از خرید یک تجهیزات پزشکی، اطمینان از عملکرد دستگاه برای ارزیابی سلامت بدن فرد است. دستگاه پالس اکسیمتر به ما کمک میکند تا در هر زمانی که خواستیم بتوانیم از ضربان قلب و اکسیژنرسانی مناسب بدن خود مطمئن شویم و به عبارتی جلوی وقوع سکتههای قلبی و مغزی را بهسادگی بگیریم. خب مسلماً کیفیت یک دستگاه در نحوه عملکرد آن بیتأثیر نیست.
چهبهتر خرید دستگاه پالس اکسیمتر را از فروشگاههای معتبر که دارای ضمانتنامه و گارانتی پس از فروش هستند، انجام دهیم. کیفیت بالای دستگاه، مطمئناً در تشخیص درست بیماری کمک مؤثری خواهد کرد. در ضمن با خرید از بهترین برند میتوانید از دستگاه برای مدتزمان طولانی استفاده کنید و نگران از خرابی زود هنگام آن نباشید. پس تنها به قیمت دستگاه پالس اکسی متر توجه نکرده بلکه کیفیت این تجهیزات مهم پزشکی را نیز در نظر بگیرید.